مصرف بيش از اندازه يد موجب مشكلاتي جدي براي سلامتي خواهد شد. ميزان مجاز براي مصرف اين ماده غذايي رو در ادامه بخوانيد.
يد يكي از مواد معدني مهم براي سلامت بدن است. اين ماده در مواد غذايي بسياري يافت مي‌شود و مصرف كافي آن در رژيم غذايي ضروري به حساب مي‌آيد. در اين مطلب قصد داريم به نقش يد در بدن و تمام خواص آن اشاره كنيم. با مجله دلتا همراه باشيد.
يد چيست و چه كاربردي دارد؟
يد نوعي ماده معدني است كه به صورت طبيعي در خاك زمين و آب دريا يافت مي‌شود. آب شور و مواد غذايي گياهي معمولا به عنوان مهم‌ترين منابع غذايي يد شناخته مي‌شوند و اين ماده معدني به وفور در نمك يد دار يافت مي‌شود.
نقش يد در بدن چيست؟
همانطور كه عنوان شد، كاربرد يد در بدن بسيار گسترده است كه مهم‌ترين موارد آن عبارتند از:
رشد مناسب جنين در دوران بارداري
زنان باردار به ميزان بيشتري از يد نياز دارند زيرا مصرف يد با رشد مغز جنين رابطه مستقيمي دارد. در يك مطالعه نشان داده شد كودكاني كه مادران آن‌ها در دوران بارداري با كمبود يد مواجه بوده‌اند، معمولا با ضريب IQ و ساير معيارهاي هوش پايين‌تري متولد مي‌شوند.
بهبود سلامت تيروئيد براي كاهش خطر گواتر
غده تيروئيد كه در جلوي گلو انسان قرار دارد، به تنظيم هورمون‌ها كمك مي‌كند. اين هورمون‌ها هستند كه متابوليسم، سلامت قلب و بسياري از موارد ديگر را كنترل مي‌كنند. غده تيروئيد براي توليد هورمون تيروئيد به يد نياز دارد و بدون يد ممكن است كه ميزان اين هورمون در بدن كاهش پيدا كرده و به كم‌كاري تيروئيد منجر گردد.
مواد غذايي حاوي يد
جلبك دريايي (Seaweed) بيشتر از هر ماده غذايي ديگري داراي يد است به طوري كه يك گرم از آن مي‌تواند بيش از چندين برابر نياز روزانه انسان را برآورده سازد. از ديگر منابع غني از يد مي‌توان به ترتيب از ماهي كاد (Cod)، ماست ساده (plain)، شير، پنير، تخم مرغ، ميگو و ساير غذاهاي دريايي نام برد. منابع گياهي داراي مقادير كمتري از يد هستند.
به علت اهميت يد در رژيم غذايي، اين ماده نه تنها به نمك طعام افزوده مي‌شود (نمك يد دار)، بلكه به مواد غذايي ديگري مانند نان، ماكاروني و غلات صبحانه نيز اضافه مي‌گردد. بيشتر يد اضافي موجود در رژيم روزانه، در غده تيروئيد ذخيره مي‌گردد. در صورت عدم دريافت يد كافي، اين ذخيره مي‌تواند تا چندين ماه نياز بدن را تامين نمايد اما پس از آن، علائم كمبود يد ظاهر مي‌گردند.
ميزان مورد نياز روزانه يد براي بدن
اين نياز بر اساس سن متفاوت است اما به طور كلي بين ۱۰۰ تا ۱۵۰ ميكروگرم متغير است. نياز هر دو جنس به يد يكسان است ولي نياز زنان در زمان حاملگي حدود ۲۲۰ ميكروگرم و در زمان شيردهي بيشتر و در حدود ۲۹۰ ميكروگرم در روز است.
عوارض كمبود يد
كمبود يد در دوران حاملگي باعث اختلال در رشد و تكامل جنين مي‌گردد و متاسفانه كمبود يد، شايع ترين علت تولد كودكان با عقب افتادگي ذهني (Mental Retardation) در جهان است كه به سادگي قابل پيشگيري است. كمبود اين ماده در دوران نوزادي و كودكي نيز باعث اختلالات رشد و تكامل مي‌گردد.
در سنين بالاتر، كمبود يد باعث بزرگ شدن غيرطبيعي غده تيروئيد و برجستگي آن در ناحيه جلوي گردن مي‌شود كه به آن گواتر (Goiter) مي‌گويند. بزرگ شدن غده تيروئيد (بر اثر كمبود يد) به اين علت صورت مي‌گيرد كه با افزايش ميزان خوني كه از اين غده مي‌گذرد، كمبود يد را جبران كند. در صورت ادامه كمبود يد، فرد دچار كم كاري غده تيروئيد يا Hypothyroidism مي‌شود.
پيشنهاد مطالعه: مطلب چرا بدون دليل چاق مي‌شويد را در مجله دلتا بخوانيد.