سنگ‌هاي مثانه نوعي املاح معدني بلورين بوده كه وقتي ادرار در مثانه تغليظ مي‌شود، اين املاح متبلور شده و سنگ مثانه تشكيل مي‌شود
سنگ مثانه
سنگ مثانه زماني ايجاد مي‌شود كه املاح معدني شروع به رسوب در مثانه كنند. سنگ مثانه بيشتر در مردان ميانسال شايع است. در اين مطلب از مجله دلتا با علائم، علل و راه‌هاي درمان سنگ مثانه بيشتر آشنا خواهيم شد.
بيش از ۹۰ درصد از مواد ادرار، از آب تشكيل شده است. ساير املاح ادرار شامل نمك و مواد زائدي مانند پروتئين است. رنگ ادرار تغليظ شده، متفاوت بوده و بسته به نوع مواد زائد و املاح موجود در آن، از زرد تيره تا رنگ قهوه‌اي ديده مي‌شود.
ادرار تغليظ شده به علت كاهش آب بدن يا خالي نشدن مثانه به طور كامل، ايجاد مي‌شود. اين امر مي‌تواند ناشي از بزرگ شدن پروستات، مشكلات مثانه يا عفونت دستگاه ادراري (UTIs) باشد. اگر سنگ مثانه درمان نشود، مي‌تواند به عفونت و ديگر عوارض منجر شود.
علائم سنگ مثانه
- ادرار مكرر، به خصوص در طول شب
- بروز درد در قسمت پايين شكم
- احساس سوزش يا درد در مجراي ادرار در زمان ادرار كردن
- ادرار خوني يا تيره
- بي اختياري يا عدم كنترل ادرار
عوامل خطرزا در ايجاد سنگ مثانه
اكثر افرادي كه به اين عارضه مبتلا مي‌شوند، مرد هستند؛ به خصوص مردان مسني كه مبتلا به مشكلات پروستات هستند. احتمال ابتلا به سنگ مثانه در مردان بالاي ۸۰ سال بيشتر از مردان جوان‌تر است. هرچند در كشور‌هاي صنعتي، مردان ۳۰ ساله نيز در معرض ابتلا به اين بيماري قرار دارند.
كودكاني كه در كشور‌هاي در حال توسعه زندگي مي‌كنند، نيز در معرض ابتلا به سنگ مثانه قرار دارند. اين كودكان، آب كافي مصرف نكرده و رژيم غذايي آن‌ها مناسب نمي باشد.
علل ايجاد سنگ مثانه
- عفونت: باكتري و ديگر ارگانيسم‌ها مي‌توانند باعث بروز عفونت يا التهاب مثانه شوند. عفونت دستگاه ادراري (UTIs) شايع‌ترين علت ايجاد سنگ مثانه است.
اگر چه مردان بيشتر دچار اين بيماري مي‌شوند، اما زنان بيشتر از مردان، به عفونت‌هاي مثانه مبتلا مي‌شوند. مجراي ادرار در زنان كوتاه بوده، در نتيجه باكتري‌ها راحت‌تر وارد مثانه مي‌شوند. - آسيب ديدگي مجاري ادرار: بيماري، آسيب يا ضربه مي‌توانند به مجاري ادرار آسيب وارد كنند. در نتيجه مجراي ادرار بسته شده و ادرار نمي‌تواند از بدن خارج شود.
- بزرگ شدن غده پروستات: زماني كه غده پروستات بزرگ شود، به مجاري ادرار فشار آورده و باعث اختلال در ادرار مي‌شود.
- مثانه عصبي (نوروژنيك): مثانه نوروژنيك به شرايطي گفته مي‌شود كه در آن، اختلال دستگاه عصبي موجب اختلال در كنترل ادرار مي‌شود. در نتيجه عدم تخليه ادرار باعث ايجاد سنگ مثانه مي‌شود.
- ضعف مثانه: ديواره‌هاي مثانه ممكن است در برخي نواحي، ضعيف شده و باعث تشكيل كيسه‌هايي شوند. در نتيجه ادرار در اين كيسه‌ها ذخيره خواهد شد.
- سنگ كليه: اگر دچار سنگ كليه باشيد، اين سنگ‌ها مي‌توانند از طريق دو لوله، وارد مثانه شده و در نتيجه باعث بروز مشكلات مثانه شوند.
درمان سنگ مثانه
اگر مبتلا به سنگ مثانه باشيد، پزشك از روش سيستوليتولاپاكسي براي از بين بردن سنگ‌ها استفاده خواهد كرد. در اين روش، با استفاده از ليزر يا امواج اولتراسوند، سنگ‌ها را به قطعات كوچكتر تقسيم مي‌كنند. اگر سنگ‌ها با اين روش از بين نروند، احتمالا از جراحي براي از بين بردن سنگ‌ها استفاده خواهد شد.