هر فعاليتي كه به استفاده دائمي از چشم‌ها نياز داشته باشد، مي‌تواند باعث خستگي آن‌ها شود.
احتمالا براي شما هم پيش آمده است كه پس از يك روز كاري طولاني و نگاه‌كردن مداوم به صفحه نمايشگر رايانه و خواندن اسناد و مدارك مختلف، علائمي مثل سوزش، خارش يا خستگي چشم را داشته باشيد. خوشبختانه اين علائم بسيار رايج است و خبر از ناراحتي يا اختلال جدي‌تري نمي‌دهند. خبر خوب ديگر اين است كه با به‌كارگيري چند راهكار ساده و توصيه‌هايي مي‌توانيد حال چشمانتان را بهتر و از شدت علائم يادشده كم كنيد. در ادامه اين مطلب از مجله دلتا، شما را با نكاتي كاربردي براي پيشگيري از خستگي چشم آشنا مي‌كنيم.
علت خستگي چشم چيست؟
- مطالعه
- نوشتن
- رانندگي
- نگاه‌كردن به نورِ بيش از حد درخشان و صرف مدت‌زماني در محيط تاريك
اگر براي مدت‌زماني طولاني به صفحه نمايشگر رايانه، كنسول بازي يا موبايل هوشمند خود نگاه كنيد، احتمال بروز خستگي چشم بسيار زياد خواهد بود. «سندرم بينايي ناشي از رايانه (CVS)» يا «خستگي چشم ديجيتالي» نامي است كه متخصصان بر اين نوع خستگي چشم گذاشته‌اند. بيشتر كساني كه بنا به دلايل كاري يا شخصي مجبور به نگاه كردن طولاني مدت به صفحه نمايشگر دستگاه‌هاي ديجيتالي هستند، با اين نوع خستگي چشم سروكار دارند.
علت ديگري كه خستگي چشم را به استفاده از دستگاه‌هاي ديجيتالي مرتبط مي‌كند، كاهش تعداد دفعات پلك‌زدن هنگام نگاه‌كردن به صفحه نمايشگر رايانه‌ها است. تعداد دفعات پلك‌زدن، در حالت معمول، چيزي حدود ۱۸ بار در دقيقه است. پلك‌زدن راهكار طبيعي بدن براي رفع خستگي و كاهش فشار وارد شده بر چشم‌ها است.
بر اساس نتايج برخي از مطالعات انجام‌شده، هنگام نگاه‌كردن به صفحه نمايشگر رايانه‌ها و دستگاه‌هاي ديجيتالي ديگر، تعداد دفعات پلك زدن تقريبا تا ۹ بار در دقيقه كاهش پيدا مي‌كند(نصف حالت طبيعي). اين مسئله مي‌تواند باعث خشكي چشم، خستگي، خارش و سوزش چشم‌ها شود.
علائم خستگي چشم
- درد و ناراحتي چشم‌ها؛
- مشكل در تمركز؛
- خشكي يا آب‌ريزش چشم‌ها؛
- تاري ديد يا دوبيني؛
- بيشترشدن حساسيت چشم‌ها به نور؛
اين نشانه‌ها مي‌توانند باعث تحت‌تأثير قرارگرفتن فعاليت‌هاي كاري و كاهش بهره‌وري شوند. كاركردن و بيدارماندن براي ساعت‌هاي طولاني مي‌تواند به شديدترشدن نشانه‌ها دامن بزند. خوابيدن خستگي چشم‌ها را برطرف مي‌كند و بدن در اين حالت، مواد مغذي ضروري مورد نياز براي كاركرد طبيعي چشم‌ها را به آن‌ها خواهد رساند.
كاهش ساعت‌هاي خواب، خستگي چشم و ناراحتي‌هاي ديگر را بدتر مي‌كند.
راهكارها و نكات كاربردي براي پيشگيري از خستگي چشم
نكات مرتبط با صفحه نمايشگر رايانه
صفحه نمايشگر رايانه را در فاصله تقريبي ۵۰ تا ۶۵سانتي‌متري از چشمانتان قرار دهيد. همچنين، بهتر است نمايشگر كمي پايين‌تر از ارتفاع چشم‌ها قرار گرفته باشد.
براي آنكه اثري از جاي انگشت يا گرد و غبار روي نمايشگر نباشد، هميشه آن را تميز نگه داريد. لكه‌هاي روي نمايشگر تابش و درخشندگي طبيعي نور آن را تحت‌تأثير قرار مي‌دهند كه اين اتفاق براي چشم‌ها خوب نيست.
از نمايشگرهايي استفاده كنيد كه قابليت چرخش به بالا و پايين و تنظيم شيب صفحه را داشته باشند. براي نمايشگرتان از فيلترهاي مخصوص نور و روشنايي استفاده كنيد.
نكات مرتبط با محيط كار براي پيشگيري از خستگي چشم
با تنظيم نور محيط كار، درخشندگي بيش از حد و انعكاس‌هاي شديد را به حداقل برسانيد. از صندلي‌هايي استفاده كنيد كه قابليت تنظيم ارتفاع را داشته باشند. يك نگهدارنده مدارك تهيه كنيد و كنار نمايشگر رايانه بگذاريد.
نكات مرتبط با عادت‌هاي كاري
براي پيشگيري از خستگي چشم از قانون ۲۰ ـ ۲۰ ـ ۲۰ استفاده كنيد. هر ۲۰ دقيقه يك بار، ۲۰ ثانيه را صرف نگاه‌كردن به شيئي در فاصله ۲۰فوتي (۶متري) كنيد.
برچسبي روي نمايشگر رايانه بزنيد كه روي آن عبارت «پلك‌زدن» نوشته شده باشد. از اين برچسب به‌عنوان يادآور استفاده كنيد تا تعداد دفعات پلك‌زدن را به‌حد طبيعي برسانيد. گاهي نگاه‌كردن به نمايشگر رايانه را متوقف كنيد و به چشمانتان استراحت دهيد.
پيشنهاد مطالعه: مطلب علائم كمبود ويتامين A در بدن را بشناسيد را بخوانيد.